به‌ تازگی وزارت خزانه‌داری آمریکا از لغو بعضی تحریم‌ها در حوزه فناوری و خدمات اینترنتی برای کشور ایران خبر داده است. این موضوع باعث شده تا شرکت‌های فناوری آمریکایی بدون اخذ مجوز از دولت آمریکا برخی از پلتفرم‌های نرم‌افزاری، تجهیزات سخت‌افزاری و خدماتی را که در گذشته شامل تحریم‌ بوده‌اند را در اختیار کاربران ایرانی قرار دهند.
وزارت خزانه‌داری آمریکا در تاریخ ۲۳ سپتامبر (اول مهر ۱۴۰۱) مجوز عمومی «جی‌ال-دی۲» (GL-D2) را صادر و به حالت اجرا درآورد، هدف از صدور این مجوز توسط وزارت خزانه‌داری آمریکا «هماهنگ کردن دستورالعمل‌های تحریمی ایالات متحده با تغییرات فناوری مدرن» و «جریان آزاد اطلاعات» اعلام شده است.

این دستور العمل شامل خدمات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری در مورد شبکه‌های اجتماعی مختلف، ابزارهای ارتباطی، تماس ویدیویی، خدمات ابری، نقشه‌های آنلاین و بر بستر وب،‌ پلتفرم‌های آموزشی، بازی‌های کامپیوتری، ابزارهای ترجمه ماشینی و خدمات احراز هویت می‌شود و با اجرایی شدن مجوز «جی‌ال-دی۲» این بخش‌ها رفع تحریم شده و دردسترس کاربران ایرانی قرار می‌گیرند.

در بخش سخت‌افزار این مجوز باعث لغو تحریم‌های تلفن همراه، تلفن‌ماهواره‌ای، دستیار دیجیتال شخصی، سیم‌کارت، مودم‌، روتر، تجهیزات رادیویی مانند آنتن، لپ‌تاپ و تبلت می‌شود. همچنین در قسمت نرم‌افزار نیز آنتی‌ویروس، ابزار تغییر IP، سیستم‌عامل موبایل و برخی نرم افزارهای کاربردی دیگر در فهرست لغو تحریم مجوز عمومی «جی‌ال-دی۲» دیده می‌شود. در ادامه این مطلب تاثیرات لغو این تحریم‌ها را در فضای فناوری ایران بررسی می‌کنیم.

امنیت شبکه بعد از لغو تحریم‌ها

کارشناسان حوزه فناوری بر این باور هستند که یکی از مهم‌ترین تأثیرات اجرایی شدن مجوز عمومی «جی‌ال-دی۲» لغو تحریم نرم‌افزارها و سرویس‌هایی می‌باشد که در گذشته به علت تحریم در دسترس کاربران ایرانی نبود، قبلا کاربران ایرانی برای دسترسی به سرویس‌های موردنظر مجبور به استفاده از VPN ها به‌صورت غیر قانونی و همراه با آلودگی به بدافزارها بودند. این موضوع امنیت سایبری کاربران، سازمان‌ها و کسب‌وکارها را به خطر می‌انداخت، لغو تحریم باعث می‌شود بخش قابل توجه‌ای از امنیت شبکه تامین شود.

 سعید سوزنگر، کارشناس امنیت شبکه، اعلام کرده لغو تحریم‌ها یک انقلاب در حوزه آی‌تی کشور است، همچنین گفته که “این مجوز عمومی برای مردم بسیار مفید است و برای دولت و نظام هم می‌تواند بسیار مهم و تأثیرگذار باشد.”

این کارشناس حوزه آی تی اعلام کرده که تاثیرات منفی تحریم‌ها در گذشته به آسیب‌های مربوط به کاربران محدود نبود و در مواردی عواقب سنگینی برای ارگان‌ها و سازمان‌های دولتی کشور داشته است. سال گذشته استفاده از برنامه‌های کرک شده باعث هک شدن و از بین رفتن دیتا و دارایی یک سازمان در کشور شد. بنابراین لغو برخی تحریم‌ها در حوزه فناوری تأثیرات مثبتی برای امنیت سایبری کشور دارد.

لغو تحریم‌ها گشایشی در حوزه آی‌تی کشور

آرین اقبال، کارشناس حوزه فناوری اطلاعات و شبکه‌های کامپیوتری، با اشاره به برخی مشکلات که در حوزه آی‌تی وجود دارد، لغو تحریم‌های فناوری در حوزه دسترس‌پذیری اینترنت را موثر دانست و در این خصوص گفت: “جامعه آی‌تی کشور به حجم زیادی از سرویس‌های بین‌المللی نیاز دارد، برای راه‌اندازی یک کسب‌وکار اینترنتی یا در حوزه تکنولوژی، استفاده از ماشین لرنینگ، فضای‌ابری و حوزه دسترس‌پذیری اینترنت لازم و ضروری است که با لغو تحریم‌ها بخش زیادی از این مشکلات برطرف می‌شود.

این کارشناس مهم‌ترین تاثیر لغو تحریم‌های حوزه فناوری را دسترسی گسترده‌تر به خدمات ابری (cloud providers) شرکت‌هایی مانند گوگل می‌داند و اعلام کرده که مشکلات موجود در زمینه سرویس‌های زیرساخت IP و domain، سرویس‌های گوگل و… با لغو تحریم‌ها رفع می‌شوند. همچنین، شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات ابری با مجوز «جی‌ال-دی۲» می‌توانند خدمات ارزان‌تر و باکیفیت‌تری ارائه دهند. به طور کلی آرین اقبال استفاده از این مجوز عمومی را برای کسب‌وکارها و پژوهشگران مفید دانسته و تاثیر دیگر آن را آسان‌تر شدن فعالیت بین‌المللی کسب‌وکارها و محققان در حوزه تکنولوژی اعلام کرد. با این وجود باید دید نتایج و اثرات اجرایی شدن مجوز «جی‌ال-دی۲» در آینده چه تاثیراتی بر حوزه فناوری، کسب و کارهای مجازی دارد.